Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu

Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu 5 ağustos 1893 yılında İstanbul’da doğdu. Babasının adı Saraçzade Ali Rıza Bey, annesinin adı Emine Seniye’dir. Büyükbabası Hanya eşrafından Saraçzade Ahmet Ağa, anne tarafından dedesi, Sultan Abdülaziz döneminde Mızıka-yı Humayun’da görevli Miralay Hurşit Bey’dir.

Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu ilk ve orta öğrenimini Şemsül-mekatip’te yaptı. 1913 yılında Moda’daki Jules Faure Fransız Lisesini birincilikle bitirip bakalorya sınavını vererek mezun oldu. Daha sonra Robert Koleji’nin mühendislik kısmına devam ettiyse de Birinci Dünya Savaşı’ nın çıkması üzerine 1914 yılında askere alındı. Askerlik görevini 1914- 1918 yılları arasında İstanbul Merkez Postahanesi’nde Askeri Sansür Heyeti’nde yaptı.

Çalışma hayatına ileri derecede Fransızca bilgisi dolayısıyla Osmanlı Bankası’nda memur olarak başladı. Profesyonel gazeteciliğe adımını atmadan önce İşkodra vali ve kumandanı Bedri Paşa’nın oğlu Selahaddin ile İstanbul’da Fransızca Le djin (cin) dergisini çıkarır. Amatör olarak yaptığı bu gazetecilik denemesinden sonra, askerlik döneminde Askeri Sansür Heyeti’nde beraber çalıştığı arkadaşı Ahmet Hilali’nin tavassutuyla 1918 yılında Tevhid-i Efkar gazetesine mütercim ve Beyoğlu muhabiri olarak gazeteciliğe ilk adımını attı. Kısa bir zaman sonra Tevhid-i Efkar’dan ayrılıp aynı görevle İkdam daha sonra da Tercüman-ı Hakikat gazetesinde çalışır. 1919 yılında yakın arkadaşı Sami Karayel’in İleri gazetesine geçmesiyle kendisi de bu gazetede görev alır. 1922 yılında İzmir’in Yunan işgalinden kurtulmasıyla aralarında Hakkı Tarık Us’unda bulunduğu dört kişilik gazeteci heyetiyle İzmir’e gider. Burada çıkmakta olan Anadolu gazetesini İstanbul gazeteleri ayarında bir gazete yapmak amacıyla İzmir’e yerleşir ve Anadolu gazetesinin Yazı İşleri Müdürlüğüne getirilir. Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu İzmir’ de bulunduğu yıllar içinde Anadolu gazetesinin Yazı İşleri Müdürlüğünü yapmakla beraber Haftalık Resimli İzmir ve Resimli yurt dergilerini çıkarır. 1927 yılında yaklaşık beş yıl kaldığı İzmir’den İstanbul’a döner. 1929 yılında İstanbul’da Parmak izi dergisini çıkarır.Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu 6 mayıs 1938 yılında Yeni Sabah gazetesini çıkarır. Yeni Sabah gazetesinin Yazı İşleri Müdürlüğünü ilk çıktığı yıllarda İlhami Safa yapar. 1939 yılında Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu İlhami Safa’nın hisselerini satın alarak gazetenin tek sahibi olur. 1948 yılının Ekim ayında Yeni Sabah’ta yayınlanan bir yazıdan dolayı Basın Kanunu gereğince dört ay hapis cezasına çarptırılır. Bu arada Yeni Sabah gazetesi Safa Kılıçlıoğlu’nun eline geçer.

Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu 1948 yılından sonra hayatının geri kalan ömrünü Bostancı’daki iki katlı ahşap köşkünde geçirmiş, yazı hayatından kopmamış fakat aktif gazetecilikten emekli olmuştur.

1972 yılının baharında mesane yollarındaki rahatsızlık dolayısıyla Amerikan Hastanesinde tedavi gören Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu, taburcu edildikten kısa bir zaman sonra 31 Haziran 1972 günü aniden rahatsızlanarak vefat etmiştir. 2 Temmuz 1972 günü Bostancı camiinde kılınan cenaze namazından sonra Yakacık’taki aile mezarlığına defnedilmiştir.

* * *

1918 yılından ömrünün son günlerine kadar yazı hayatının içinde olan Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu’nun gazete ve dergilerde yayınlanmış yüzlerce yazısı yanında tarih ve denizcilik konusunda yayınlanmış 7 kitabı bulunmaktadır.

Saraçoğlu’nun kitapları şunlardır.
1. Torlakyan’ın Muhakemesi, İstanbul, 1922.
2. Gazi Gemilerimiz., İnkılap Kitabevi, İstanbul, 1953.
3. Çanakkale Zaferi: 5-18 Mart 1915, Hilmi Kitabevi, İstanbul, 1953; İkinci Baskı, Düşman Geliyor Top Başına-Çanakkale Deniz Zaferi 18 Mart 1915, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2007.
5. Fatih ve İstanbul Muhasarasında Türk Kahramanları ve Türk Kahramanlıkları, Hilmi Kitabevi, 1953; İkinci Baskı, Fatih ve İstanbul’un Fethi, Şema Yayınları, İstanbul, 2006.
4.Kahraman Gemicilerimiz., İnkılap Kitabevi , İstanbul, 1954.
5.Gazi Hamidiye’nin Şanlı Maceraları, Gün Yayınevi, 1960; İkinci Baskı, Rauf Orbay ve Hamidiye, Yeditepe Yayınevi, İstanbul, 2006.
6. Unutulan Meşhurlarımızdan Resneli Niyazi, Şema Yayınları, İstanbul, 2006.
7. Unutulan Meşhurlarımızdan Mizancı Murad, Şema Yayınları, İstanbul, 2006.

Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu 1918 yılından itibaren başladığı gazetecilik hayatında ölümüne kadar yaklaşık 53 yıl boyunca başta Tasvir, Son Saat, Son Telgraf, Cumhuriyet , Hergün, Yirminci Asır, Tarih Konuşuyor gibi gazete ve dergiler olmak üzere bir çok yayın organında yazı yayınlamıştır. Ahmet Cemaleddin Saraçoğlu yukarıda anılan gazete ve dergilerde genellikle denizcilik, yakın tarih, seyahat izlenimleri, eski İstanbul yaşantısı ile ilgili yazılar yazmıştır. Yazılarında bazen A. Cemaleddin Saraçoğlu imzasını, bazen de “ Ulğoç Aras”(Tersinden okunduğu zaman Saraçoğlu) müstearını kullanmıştır.